Sầu riêng, với hương vị đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao, từ lâu đã trở thành một loại trái cây đặc sản, được mệnh danh là “vua của các loại trái cây” và mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho bà con ở nhiều vùng trồng trọt. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm vượt trội, cây sầu riêng cũng đối mặt nhiều thách thức trong quá trình sinh trưởng và phát triển, trong đó bệnh thối trái cũng gây nhiều hiểm họa khó lường. Bệnh thối trái không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng, gây thiệt hại kinh tế nặng nề cho nhà vườn nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, điều kiện phát triển, triệu chứng và cách phòng trị bệnh thối trái trên cây sầu riêng.

1. Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh thối trái trên cây sầu riêng chủ yếu do nấm Phytophthora palmivora gây ra. Đây là một loài nấm gây hại phổ biến trong các vùng nông nghiệp nhiệt đới, có khả năng lây lan nhanh và tồn tại dài lâu trong môi trường. 

• Nấm có thể sinh sống trong đất hoặc nước tưới và lây lan qua dòng chảy, các dụng cụ nông nghiệp bị nhiễm bệnh.
• Điều kiện để nấm bệnh gây hại mạnh nhất là vào mùa mưa, có nhiều sương mù, độ ẩm cao có thể khiến nấm phát triển nhanh chóng.
• Sự mất cân bằng dinh dưỡng này làm vỏ trái yếu đi, dễ nứt toác, tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập và gây hại. Nứt trái còn là hệ quả của việc thừa đạm và nước, đồng thời thiếu hụt canxi.

• Nấm cũng có thể dễ dàng xâm nhập qua các vết thương do sâu, côn trùng gây ra.

• Vườn rậm rạp, ẩm thấp, không có độ thông thoáng là điều kiện thuận lợi để nấm phát triển.

2. Triệu chứng của sầu riêng nhiễm nấm bệnh

Triệu chứng của bệnh thối trái có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của trái.

• Trên trái non, bệnh thường bắt đầu bằng sự xuất hiện của các vết nhỏ từ vài chấm màu nâu đen. Các vết này nhanh chóng lan rộng, làm cho vỏ trái bị úng nước và trở nên mềm nhũn. Nguy hiểm hơn, bệnh có thể xâm nhập sâu vào bên trong gây thối cả múi khiến trái bị hư hỏng hoàn toàn.

• Ở trái lớn, vết thối thường có màu nâu đen và lan rộng một cách không đều trên bề mặt quả Trong điều kiện thời tiết ẩm có thể quan sát thấy tơ nấm màu trắng xuất hiện trên vết thương thối. Khi cắt ngang trái, phần thịt bị thối nhũn, có mùi hôi chua.

• Vị trí xuất hiện vết bệnh cũng là một dấu hiệu quan trọng để nhận biết bệnh thối trái. Vết bệnh thường bắt đầu từ cuống trái hoặc ở giữa thân trái. Ngoài ra, hiện tượng thối đít trái cũng khá phổ biến, do phần đít trái dễ bị đọng nước, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển

3. Điều kiện phát triển bệnh

Nấm Phytophthora palmivora phát triển nhanh và mạnh trong các điều kiện sau:

• Độ ẩm cao trên 85%, tăng cường sự sinh sản và lây lan của nấm.

• Lượng mưa lớn là điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển.

• Nấm sinh sản tốt trong khoảng nhiệt độ 25-30°C.

• Mật độ tán cây dày đặc, độ thông thoáng kém, tạo môi trường lý tưởng cho bệnh phát triển.

• Cây sinh trưởng yếu, sức đề kháng kém, pH thấp.

• Vết đục của sâu đục trái tạo đường xâm nhập cho nấm bệnh.

Bệnh thối trái thường bắt đầu từ những khu vực ngập úng, nước đọng hoặc những trái đã có vết thương nhỏ. Các biện pháp quản lý vườn hiệu quả là rất cần thiết để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

4. Biện pháp phòng ngừa:

• Phòng ngừa luôn là biện pháp tốt nhất để bảo vệ vườn sầu riêng khỏi bệnh thối trái. Khi phát hiện trái bị nhiễm bệnh, cần loại bỏ và tiêu hủy ngay để tránh lây lan sang trái khác.

• Đảm bảo vườn thông thoáng, thoát nước tốt

• Bón phân cân đối tránh thừa đạm đặc biệt chú ý bổ sung canxi cho cây

• Trước thu hoạch 30 ngày đây là thời điểm nhạy cảm nên có biện pháp phòng ngừa tối ưu nên kết hợp biện pháp phun trên lá và trái với tưới gốc. Việc này giúp bảo vệ toàn diện, tăng cường khả năng kháng bệnh.

• Sản phẩm KAKA FOSK (1 lít) có tác động lưu dẫn 2 chiều, kích thích cây tạo ra kháng thể Phytoalexin, phun trái, lá, tưới gốc toàn bộ rễ, cổ thân là một lựa chọn trong việc phòng ngừa nấm bệnh thối trái trên cây sầu riêng. Mang lại tác động kép, vừa tấn công mầm bệnh từ bên ngoài vừa củng cố sức khỏe cây từ bên trong, giúp bảo vệ trái sầu riêng hiệu quả hơn, giúp trái lên màu nặng ký nâng cao chất lượng thương phẩm.

Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa tốt không chỉ giúp bảo vệ trái sầu riêng khỏi bệnh thối trái mà còn góp phần tăng năng suất và nâng cao chất lượng, mang lại lợi ích kinh tế cao hơn cho nhà vườn.

Bệnh thối trái là một trong những thách thức lớn đối với người trồng sầu riêng, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu áp dụng các biện pháp phòng ngừa một cách chủ động và hiệu quả. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, điều kiện phát triển, triệu chứng và kết hợp với các biện pháp quản lý vườn hợp lý và sử dụng thuốc phòng ngừa đúng cách, sẽ giúp bảo vệ vườn cây và đảm bảo một mùa vụ sầu riêng bội thu.