SINH LÝ THỰC VẬT: SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÂN HOÁ TẾ BÀO

Cẩm Nang

Cẩm Nang

SINH LÝ THỰC VẬT: SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÂN HOÁ TẾ BÀO

Ngày đăng : 15/11/2025 - 1:04 PM

SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÂN HÓA TẾ BÀO 

Sự sinh trưởng và phân hóa tế bào là nền tảng của toàn bộ quá trình phát triển ở cây trồng. Hai quá trình này đảm bảo cây tăng kích thước, tăng sinh khối, đồng thời hình thành các cấu trúc chuyên hoá giúp cây thực hiện các chức năng sống như vận chuyển nước - dinh dưỡng, quang hợp, ra hoa - kết trái.

Sinh trưởng tế bào gồm hai giai đoạn chính: phân chia tế bào dãn tế bào. Mỗi giai đoạn có cơ chế và yêu cầu dinh dưỡng - môi trường khác nhau.

I. GIAI ĐOẠN PHÂN CHIA TẾ BÀO 

Phân chia tế bào xảy ra trong các mô phân sinh. Có 3 loại mô phân sinh trong cây:

- Mô phân sinh đỉnh: nằm ở đỉnh chồi (ngọn thân, cành) và chóp rễ. Tăng trưởng chiều dài, chiều cao

- Mô phân sinh lóng: nằm ở giữa các đốt cây hòa thảo. Kéo dài đốt cây hòa thảo, tăng chiều cao

- Mô phân sinh tượng tầng: nằm ở giữa gỗ và libe. Mô libe (bên ngoài) và gỗ (bên trong). Tăng trưởng đường kính thân, cành, rễ.

(*) Để quá trình phân chia tế bào diễn ra thuận lợi cây cần  các điều kiện cần thiết cho phân chia tế bào:

+ Yếu tố môi trường nước và nhiệt độ

+ Mô phân sinh bão hòa nước là điều kiện tối ưu cho sự phân chia tế bào

+ Nhiệt độ tối ưu 20-25oC

+ Nếu gặp hạn hoặc rét sẽ làm ức chế phân chia tế bào 

+ Đặc biệt ở giai đoạn phân chia tế bào cần bổ sung dinh dưỡng cân đối đa-trung-vi lượng: 20kg XÔ TÍM 22-22-22 + CANXIBO + 20kg SIÊU VI LƯỢNG. Bón 40-60 gốc/cây 7-8 năm.

  • Giúp cho quá trình phân chia tế bào được tối ưu, cây sinh trưởng phát triển khoẻ mạnh, tăng cao năng suất,...
  • Cung cấp vật liệu cho giai đoạn phân chia tế bào (acid nucleic - ATP - protein).
  • Tăng cường hoạt động của mô phân sinh
  • Giúp tăng sức đề kháng cho cây trồng

II. GIAI ĐOẠN DÃN TẾ BÀO

Sau khi được hình thành từ quá trình phân chia, các tế bào non bước vào giai đoạn dãn tế bào. Thực tế, sinh trưởng của các cơ quan và của cả cây phụ thuộc chủ yếu vào sự dãn của tế bào 

- Hình thành không bào => P thẩm thấu => tế bào hút nước  => Sức trương => lực dãn tế bào.

- Tăng nhanh kích thước tế bào: do dãn thành tế bào và không bào và khối lượng chất nguyên sinh.

- Khi tế bào ngừng dãn => kích thước tế bào và cơ quan ổn định

(*) Điều kiện cần cho sự dãn tế bào:

+ Nội tại: Auxin (dãn chiều ngang) và GA (dãn chiều dọc). Thiếu GA cây bị lùn

+ Cần các chất cấu tạo nên tế bào (cellulose, pectin, protein, acid nucleic, lipid,…). Điều này đòi hỏi cây phải được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng khoáng

+ Ngoại cảnh: Nước => tăng sức trương nước (P) => đẩy lên thành tế bào nhiệt độ và chất dinh dưỡng.

+ Để giúp cho giai đoạn giãn tế bào trong cây trồng được tối ưu cần bổ sung: XÔ ĐA NĂNG

  • Giúp cho quá trình hình thành không bào, tăng nhanh kích thước tế bào, cung cấp đầy đủ cấu tạo nên tế bào
  • Giúp cây phát triển đồng đều, khoẻ mạnh.
  • Tăng lực trương ==> tối ưu giai đoạn giãn tế bào

 

Giai đoạn sinh trưởng của tế bào

Hình. Sơ đồ về các giai đoạn sinh trưởng của tế bào

a. Giai đoạn phân chia.       b. Giai đoạn dãn

III. ĐIỀU CHỈNH PHA DÃN TẾ BÀO

Kích thích dãn tế bào: khi cây sinh trưởng kém

+ Tưới nước đầy đủ

+ Bón phân (đặc biệt là N)

+ Auxin và GA

Ức chế dãn tế bào: kìm hãm sinh trưởng không cần thiết của cây

+ Tạo khô hạn trong thời gian tế bào tập trung dãn

+ Dùng nhóm retardant (CCC)

IV.  Ý NGHĨA THỰC TIỄN ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG:

- Việc bón phân không đúng giai đoạn sinh trưởng tế bào => cay sẽ không hấp thụ được các dưỡng chất một cách tối ưu.

- Tưới nước không đúng thời điểm => tế bào không dãn => cây không phát triển, trái không lớn.

- Không bổ sung Canxi - Bo => thành tế bào yếu => rụng trái non

- Giai đoạn phân chia tế bào mạnh nhưng giai đoạn giãn tế bào yếu => cành nhỏ, trái nhỏ, tán cây kém phát triển.

 

Nguồn: Tham khảo

 

**************************************

 

Kính chúc quý nhà vườn sức khỏe và có một vụ mùa bội thu, thắng lợi!

Hy vọng, những chia sẻ trên, Tomato Israel đã mang lại được những thông tin bổ ích cho quý nhà vườn. Cảm ơn quý nhà vườn đã quan tâm và theo dõi bài viết này. Nếu muốn tham khảo thêm nhiều thông tin hữu ích khác, xin mời quý vị truy cập vào trang web Tomato Israel của chúng tôi!

______________________________________________________________________________________________________

CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ XNK TOMATO ISRAEL

Địa chỉ: 59/5/7A, Đường Xuân Thới Thượng 9, Ấp 7, xã Bà Điểm, Tp.HCM

Hotline: 0982 871 839 – 0913 562 565

Website: https://tomatoisrael.com/

Facebook: https://www.facebook.com/tomato.israel

Youtube: https://www.youtube.com/@tomatoisrael

XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!

"Chất lượng là nền tảng của doanh nghiệp"

 

 

Bài viết khác
  Bo - ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG  (20.11.2025)

SINH LÝ THỰC VẬT: SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÂN HOÁ TẾ BÀO

Zalo
Hotline tư vấn miễn phí: 0982 871 839